Written by Sektörümüzde solvent bazlı dijital baskı mürekkepleri, geniş format baskıda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu mürekkepler, plastik, vinil, tekstil gibi çeşitli yüzeylere baskı yapma yetenekleri ile bilinirler. Solvent bazlı mürekkeplerin içerdiği kimyasallar ve bu kimyasalların insan sağlığı üzerindeki etkileri, bu mürekkeplerin kullanımını güvenli hale getirmek için bilinmesi gereken önemli konulardır. Bu makalede, solvent bazlı dijital baskı mürekkeplerinin insan sağlığı üzerindeki etkilerini, içerdiği zararlı bileşenleri ve güvenli kullanım yöntemlerini detaylı olarak ele alacak ve Mimaki’nin GreenGuard Gold sertifikalı mürekkeplerinin avantajlarını vurgulayacağım.
Solvent Bazlı Mürekkeplerin İçeriği
Solvent bazlı dijital baskı mürekkepleri, çözünürlük sağlamak ve mürekkep bileşenlerini baskı yüzeyine yapıştırmak için organik çözücüler içerir. Bu çözücüler, genellikle uçucu organik bileşikler (VOC’ler) olarak sınıflandırılır ve başlıca bileşenleri arasında toluen, ksilen, metanol, etanol ve izopropil alkol bulunur. Bu kimyasallar, solvent buharlarının solunması yoluyla insan sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir.
Zararlı Bileşenler ve Etkileri
Solvent bazlı mürekkeplerin içerdiği başlıca zararlı bileşenler ve bunların insan sağlığı üzerindeki etkileri aşağıda detaylandırılmıştır:
1. Toluene: Merkezi sinir sistemi üzerinde toksik etkileri vardır. Uzun süreli maruz kalma, baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk ve hafıza problemlerine yol açabilir. Ayrıca, cilt ile temasında dermatite neden olabilir.
2. Ksilen: Solunum yolu tahrişi, baş ağrısı, baş dönmesi ve mide bulantısına yol açabilir. Yüksek konsantrasyonlarda merkezi sinir sistemi depresyonuna neden olabilir.
3. Metanol: Görme kaybı ve körlüğe yol açabilecek ciddi toksik etkileri vardır. Ayrıca, merkezi sinir sistemi depresyonu, baş ağrısı, baş dönmesi ve mide bulantısına neden olabilir.
4. Etilen Glikol Monometil Eter: Üreme sistemi üzerinde olumsuz etkileri vardır ve uzun süreli maruz kalma doğurganlık sorunlarına yol açabilir.
5. N-hexane: Uzun süreli maruz kalma nöropatiye, kas zayıflığına ve merkezi sinir sistemi hasarına neden olabilir.
Güvenlik Uyumluluğu: ATEX ve IECEx
Solvent bazlı mürekkeplerin kullanımı sırasında yangın ve patlama risklerini azaltmak için belirli güvenlik standartlarına uyulması gerekir. Bu standartlar arasında ATEX ve IECEx bulunur.
- ATEX: Avrupa Birliği tarafından belirlenen bu standartlar, patlayıcı atmosferlerde kullanılacak ekipmanlar için minimum güvenlik gereksinimlerini tanımlar. ATEX, hem ekipmanların hem de çalışma ortamlarının güvenliğini sağlar.
- IECEx: Uluslararası Elektroteknik Komisyonu tarafından geliştirilen bu standart, dünya genelinde patlayıcı atmosferlerde kullanılan ekipman ve hizmetler için güvenlik sertifikasyonu sağlar. IECEx, ATEX’ten daha katı bazı gereksinimlere sahiptir ve küresel ticaret için önemlidir.
GreenGuard Gold Sertifikası ve Mimaki
Mimaki, solvent bazlı mürekkeplerinde çevre ve insan sağlığına verdiği önemi GreenGuard Gold sertifikası ile kanıtlamaktadır. GreenGuard Gold sertifikası, iç mekan hava kalitesine zarar verebilecek uçucu organik bileşiklerin (VOC) salınımını minimize eden ürünlere verilmektedir. Bu sertifikaya sahip mürekkepler, çocuklar ve hassas bireyler için güvenli olacak şekilde üretilmiştir.
GreenGuard Gold Sertifikalı ürünlerin getirileri:
1. Sağlık Güvencesi: Düşük VOC salınımı ile iç mekan hava kalitesini korur, solunum yolu hastalıkları riskini azaltır.
2. Çevre Koruma: Daha az kimyasal salınımı ile çevreye daha az zarar verir.
3. Güvenilirlik ve Kalite: Sertifika, ürünlerin yüksek kalite standartlarına uygun olduğunu ve sağlık açısından güvenli olduğunu gösterir. Devamlı olarak üretimi ve ürünü kontrol ve denetim altında tutar.
Düşük Maliyetli Mürekkeplerin Riskleri:
1. Yüksek VOC Salınımı: Düşük maliyetli mürekkepler genellikle daha yüksek VOC içeriğine sahiptir, bu da iç mekan hava kalitesini düşürür ve solunum yolu hastalıkları riskini artırır.
2. Uzun Vadeli Sağlık Problemleri: Yüksek VOC maruziyeti, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir, örneğin merkezi sinir sistemi hasarları ve kronik solunum yolu hastalıkları.
3. Çevre Kirliliği: Yüksek VOC salınımı, çevresel kirliliğe ve ekosistemlerin zarar görmesine neden olabilir.
Güvenli Kullanım Yöntemleri
Solvent bazlı mürekkeplerin kullanımı sırasında insan sağlığını korumak için alınması gereken önlemler aşağıda sıralanmıştır:
1. Havalandırma: Baskı ortamının iyi havalandırılması, VOC’lerin birikmesini önler ve solunum yolu ile maruz kalmayı azaltır. Yeterli egzoz sistemleri ve havalandırma ekipmanları kullanılmalıdır.
2. Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE): Solvent buharlarına karşı koruma sağlayan maske, eldiven ve gözlük gibi kişisel koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır. Özellikle cilt ile doğrudan temasın önlenmesi önemlidir.
3. Eğitim ve Bilgilendirme: Çalışanların solvent bazlı mürekkeplerin riskleri ve güvenli kullanım yöntemleri hakkında düzenli olarak bilgilendirilmesi ve eğitilmesi gereklidir.
4. Kimyasal Depolama ve İşleme: Solvent bazlı mürekkeplerin uygun koşullarda depolanması ve işlenmesi önemlidir. Kimyasalların uygun etiketlenmesi ve sızıntılara karşı önlemler alınması gereklidir.
5. Acil Durum Planları: Solvent bazlı mürekkeplerin kullanıldığı yerlerde acil durum planlarının oluşturulması ve çalışanların bu planlar hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir. Kimyasal dökülmeleri ve maruziyet durumları için acil müdahale ekipmanları bulundurulmalıdır.
Örnek Uygulamalar
1. Büyük Baskı Atölyeleri: Solvent bazlı mürekkeplerin yoğun kullanıldığı büyük baskı atölyelerinde, havalandırma sistemleri ve KKE kullanımı standart prosedür haline getirilmelidir. Ayrıca, düzenli sağlık kontrolleri ve eğitim programları ile çalışan sağlığı korunmalıdır.
2. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler: Daha küçük işletmelerde, solvent bazlı mürekkeplerin güvenli kullanımı için basit ancak etkili çözümler uygulanabilir. Örneğin, kimyasalların küçük partiler halinde depolanması ve işlenmesi, maruziyeti azaltabilir.
3. Eğitim Kurumları ve Çevre Kuruluşları: Bu tür yerlerde, solvent bazlı mürekkeplerin kullanımının sınırlandırılması ve alternatif, daha güvenli mürekkeplerin tercih edilmesi önerilir. Eğitim ve bilgilendirme programları ile güvenli kullanım yöntemleri teşvik edilmelidir.
Sonuç
Solvent bazlı dijital baskı mürekkepleri, baskı endüstrisinde önemli bir rol oynarken, insan sağlığı üzerindeki potansiyel riskleri nedeniyle dikkatli ve güvenli bir şekilde kullanılmalıdır. Uygun havalandırma, kişisel koruyucu ekipman kullanımı, eğitim ve bilgilendirme, kimyasal depolama ve işleme gibi önlemler, solvent bazlı mürekkeplerin güvenli kullanımını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Mimaki GreenGuard Gold sertifikalı mürekkepler, sağladıkları düşük VOC salınımı ile daha güvenli bir seçenek sunar ve bu sayede hem çalışanların sağlığını korur hem de çevreye daha az zarar verir. Düşük maliyetli ve dolayısıyla kalitesiz solvent bazlı mürekkepler ise, uzun vadede kardan çok zarara sebep olur.
“Kalitesizliğin acısı, düşük fiyatın tatlılığından çok daha uzun süre hatırlanır.” Charles Rolls (Rolls Royce)